Rozwój zrównoważony i innowacje w turystyce

Turystyka przez wielu uznawana jest za najbardziej dynamicznie rozwijającą się gałąź przemysłu światowego. Mimo zawirowań związanych z kryzysem ekonomicznym, terroryzmem, zmianami megatrendów turystyka w perspektywie globalnej notuje ciągły wzrost wyrażający się chociażby liczbą podróży, udziałem w wartości PKB wybranych krajów czy inwestycjami w infrastrukturę turystyczną i okołoturystyczną. Postępujący rozwój turystyki, w niemal wszystkich jej aspektach, w dużym stopniu wynika z możliwości i zdolności do wykorzystywania wszelkich dostępnych innowacji pozwalających na tworzenie atrakcyjnych, niekiedy nowatorskich produktów. Jednym z istotnych zagadnień wpisujących się w myślenie o współczesnej turystyce pozostaje także koncepcja rozwoju zrównoważonego, która stanowić może źródło inspiracji i rozwiązanie alternatywne dla tradycyjnego sposobu planowania i projektowania. Założenia turystyki zrównoważonej są szeroko dyskutowane na forum krajowym i międzynarodowym. Dotychczasowe opracowania w większości ograniczają się jednak do sfery dyskursywnej problemu, do rzadkości należą natomiast opracowania, które w odniesieniu do wskazań teoretycznych szeroko omawiałby sferę implementacyjną koncepcji. Niniejsza książka tę lukę wypełnia – obok przesłanek teoretycznych przedstawia bowiem także praktyczną stronę zagadnienia, wraz z przykładami konkretnych zastosowań. Zawarte w rozdziale pierwszym informacje przybliżają problematykę turystyki zrównoważonej i rozwoju zrównoważonego w ujęciu teoretycznym, uwzględniającym zarówno stanowiska badaczy krajowych jak i za-granicznych. Chronologiczny przegląd kluczowych dokumentów i inicjatyw pozwala prześledzić ewolucję i kształtowanie się podstaw ideowych i operacyjnych koncepcji w szerokim kontekście społecznym, gospodarczym, politycznym i ekologicznym. W kolejnych podrozdziałach omówiono ponadto dokumenty strategiczne stanowiące umocowanie prawne rozwoju zrównoważonego, uwarunkowania i wskaźniki rozwoju zrównoważonego w turystyce, bariery rozwoju turystyki zrównoważonej oraz inne zagadnienia stanowiące ramy teoretyczne omawianych zagadnień. Rozdział drugi stanowi kontynuację rozważań teoretycznych i ogni-skuje się na zagadnieniach związanych z innowacjami wspierającymi rozwój zrównoważony w turystyce. Przedstawione źródła, typologie oraz przykłady praktycznych zastosowań innowacji uwidaczniają złożoność i wielowarstwowość poruszanej problematyki. Rozdział trzeci prezentuje praktyczną stronę koncepcji turystyki zrównoważonej. Punkt odniesienia stanowią badania własne, prowadzone na obszarach turystycznych o zróżnicowanym charakterze (kulturowym, przyrodniczym, klimatycznym, geograficznym itd.). Wśród prezentowanych miejsc znalazły się obszary leśne, nadrzeczne, chronione, nadmorskie i inne. Odmienność poszczególnych obszarów umożliwiła wskazanie wielorakich, niekiedy zaskakujących zastosowań koncepcji turystyki zrównoważonej zarówno w Polsce, jak i na świecie. Podsumowując: treści zawarte w książce, w ślad za poszczególnymi rozdziałami, podzielić można na trzy podstawowe bloki: - teoretyczne omówienie rozwoju zrównoważonego w turystyce, - kontekst teoretyczny i przykłady innowacji wspierających rozwój zrównoważony w turystyce, - rozwój zrównoważony obszarów turystycznych w perspektywie ba-dań empirycznych. Logika oraz układ książki wskazywać mogą, że z jednej strony publikacja stanowi źródło informacji o charakterze podręcznikowym, z drugiej jednak traktowana może być jako baza wiedzy, a także inspiracji dla osób i podmiotów odpowiedzialnych za kreowanie turystycznego rozwoju obszarów. Jednocześnie, ze względu na bogactwo informacji pochodzących z badań empirycznych stanowić może punkt wyjścia do dalszych rozważań nad rozwojem zrównoważonym w środowisku naukowym i akademickim.