W ostatniej dekadzie dostrzegalny jest zintensyfikowany rozwój kompleksowej gałęzi prawa ochrony dziedzictwa kultury. Rozwijają się studia i badania, coraz więcej osób przygotowuje prace magisterskie i dysertacje doktorskie na ten temat, ukształtowało się całe środowisko prawników zajmujących się prawem ochrony dziedzictwa kultury. Coś, co jeszcze kilkadziesiąt lat temu było domeną kilku wybitnych specjalistów, takich jak śp. profesor Jan Pruszyński, dziś jest znakomicie rozwijającą się dziedziną, której przyświeca jeden praktyczny cel – we współczesnym i zróżnicowanym świecie, gdzie w nowoczesnych państwach demokratycznych toczony jest nieprzerwany dyskurs wartości, konieczne jest takie ważenie interesów, aby zachować dziedzictwo kultury w jak najlepszym stanie dla kolejnych pokoleń.
Lata pracy i refleksji nad tytułową problematyką dały Autorom poczucie wagi opisywanego zagadnienia dla ochrony dziedzictwa kultury w ogólności; uzmysłowiły też, że podstawowe choćby przygotowanie prawne jest niezbędne, aby radzić sobie z wyzwaniami i problemami, przed którymi staje osoba zajmująca się ochroną zabytków lub opieką nad nimi. Dotyczy to zarówno konserwatorów mających wydać decyzję administracyjną, jak i właścicieli pragnących podjąć działania przy zabytku stanowiącym przedmiot ich własności. Niniejsza książka stanowi swoiste kompendium wiedzy na temat ochrony zabytków w Polsce, a zarazem jest podręcznikiem adresowanym zarówno do studentów prawa i administracji, jak i historii sztuki, konserwatorstwa, archeologii, architektury i urbanistyki oraz innych, których przygotowanie zawodowe wymaga znajomości prawa ochrony zabytków.