Ukochana i nieśmiertelna. Przepowiednia Wernyhory, Sclavus saltans – wspomnienie z Syberii

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu Ludwik Bruner tak napisał o twórczości Sieroszewskiego, zesłania na Sybir, naukowca, badacza, ale także i literata: Wśród pisarzy naszego pokolenia dusza to najprostsza, najpogodniejsza, stokroć bardziej od innych spokojna, a więc może i najszczęśliwsza. I zarazem najpierwotniejsza, a więc może i najbardziej poetyczna — w tym znaczeniu, że stosunek jego do przyrody i otoczenia jest niesłychanie bezpośredni i bliski, że w nikim ta nieświadoma, panteistyczna nuta, która każe się czuć cząstką niezupełnie jeszcze oddartą od wszechogarniającej całości, nie dźwięczy tak silnie, jak u niego właśnie. Czując swój związek z resztą świata — czy to będzie chłodna przyroda północy, czy ułus jakucki, czy ludzie bliżsi mu krwią i rasą — Sieroszewski nie przeciwstawia mu się nigdy, nie wyodrębnia się w tragicznym oporze: duch jego ma ów charakterystyczny spokój i majestat natury, którego nie brak nawet w rozszalałym wichrze, lub spienionych falach rzeki. W twórczości Sieroszewskiego nie ma zupełnie pierwiastków dramatycznych, nie ma konfliktów: opowieść jego płynie zawsze spokojnym, epickim tokiem. Wyobraźnia jego, niezatruta bólem jest czysta, potężna, i, jak wszystko, co potężne — jasna, uśmiechnięta, do optymizmu skłonna. Nikt z nowszych autorów naszych nie ma w sobie tak dziwnie kojącej świeżości duchowej, u nikogo nie przebija się tak silnie dziecinne prawie umiłowanie życia »tego cudnego wieńca, przez miliony istot, przez lat miliony splatanego z łez i uśmiechów«. Uwielbienie samego fizycznego faktu istnienia sprawia, że Sieroszewski żyje przeważnie życiem zewnętrznym, niezwykle intensywnym, a zarazem dziecinnie tkliwym.” Niniejsza książka zawiera kilka znakomitych opowiadań tego twórcy, które właśnie takimi słowami, jakie zacytowano wyżej, można by je scharakteryzować.