Ubezpieczenia społeczne na Górnym Śląsku w latach 1922-1939

W niniejszej monografii w ramach przedmiotowych rozważań określono trzy komponenty: zakres badań – ubezpieczenia społeczne łącznie z ubezpieczeniami brackimi, granice terytorialne – górnośląska część województwa śląskiego, a także ramy chronologiczne – lata 1918-1939 (w przypadku górnośląskiej części lata 1922-1939). Celem pracy jest ukazanie unikatowości rozwiązań w zakresie ubezpieczeń społecznych na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym. Rozdział pierwszy – teoretyczny – prezentuje poglądy przedstawicieli niemieckiego historyzmu na rolę państwa w zakresie ochrony ekonomicznych, jak i socjalnych praw gospodarującego społeczeństwa. W rozdziale drugim przybliżono „specyfikę zaborową” odrodzonego państwa polskiego w zakresie ubezpieczeń społecznych oraz opisano działania polskich władz zmierzające do zbudowania nowoczesnego systemu ubezpieczeń społecznych. W rozdziale trzecim zaprezentowano genezę górniczych ubezpieczeń brackich na Górnym Śląsku oraz omówiono wpływ podziału Górnego Śląska i zmian w koniunkturze gospodarczej na charakter oraz świadczenia wypłacane przez brackie kasy górnicze. W rozdziale czwartym zaś przedstawiono poczynania władz centralnych zmierzające do scalenia ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych w skali całego państwa oraz stosunek do nich wśród bractw górniczych. Temat pracy i sposób jego prezentacji wymagały zastosowania metod: analizy porównawczej, badań źródłowych, analizy danych statystycznych, a także metody opisu i przeglądu literatury przedmiotu. W monografii wykorzystano opracowania zwarte, ciągłe, archiwalia i druki urzędowe, akty prawne oraz dane statystyczne.