Nowy ład?

Książkę otwiera refleksja na temat dynamiki struktur społecznych i nierówności, ujęć teoretycznych i procesów globalnych. Opis i analiza struktury społecznej oraz dynamiki nierówności społecznych w rozwiniętych społeczeństwach kapitalistycznych dokonywane są z różnych perspektyw. Podział dóbr wewnątrz tych społeczeństw jest coraz bardziej nierówny. Programy polityki zwalczania ubóstwa nie zmniejszają tego zjawiska, rośnie też dziedziczenie nierówności. Wskazuje się też ekonomiczne, polityczne i społeczne procesy, które prowadzą do wzrostu nierówności w Europie. Są to neoliberalna polityka gospodarcza, która powoduje, że działania rynkowe i konkurencja rynkowa zastępują usługi publiczne. W społeczeństwach europejskich mają miejsce dwa równoległe procesy: wzrasta liczebnie klasa średnia i rosną obszary wykluczenia społecznego. Zmiana społeczna jest rezultatem działań aktorów społecznych. Rosnące nierówności społeczne są następstwem świadomych decyzji politycznych i gospodarczych. W latach 90. zmiany te objawiły się jako powstanie masowego i chronicznego bezrobocia i w konsekwencji, wytworzenie się kategorii społecznej – bezrobotnych. Pracownicy zakładów przemysłowych z dnia na dzień stawali się zbędni i z przedstawicieli „przodującej klasy robotniczej” przekształcali się najpierw w klientów urzędów pracy, a następnie – w klientów pomocy społecznej. W Łodzi było to szczególnie widoczne, ponieważ upadały wielkie zakłady przemysłowe, w których często pracowały całe rodziny.