Lingwistyczna teoria mowy

Monografia prezentuje oryginalną koncepcję filozoficzno-logicznego ujęcia języka naturalnego autorstwa wybitnego językoznawcy-filozofa Andrzeja Bogusławskiego. Autor proponuje wstępną stratyfikację odezwań językowych ze szczególnym uwzględnieniem odezwań bazowych. >Nie ma niemych filozofów. Nie ma filozofii bez mowy i nie ma mowy bez filozofii. Taki jest, Andrzej Bogusławski raczej oczywisty, punkt wyjścia autora. Mowa jako przedmiot teorii jest jednak, jak już dawno zauważono, obiektem osobliwie trudnym w refleksji intelektualnej. Sprawa całokształtu mówienia, w odróżnieniu od tych czy innych cząstkowych szczegółów lub aspektów działania zwanego „mówieniem”, to rzecz, która pojawia się w polu czyjegoś zainteresowania badawczego, zawsze czysto kontemplacyjnego, a praktycznego, bardzo rzadko. Istota zamierzenia autora znajduje dość adekwatny, a zarazem znamienny wyraz w przytaczanych przez niego z uznaniem słowach francuskiego filozofa Louisa de Bonalda (1754–1840) i rosyjskiego pisarza-poety-językoznawcy-filozofa Konstantina Aksakowa (1817–1860). Louis de Bonald pisał: „Jeśli niektórzy pisarze zajmujący się istotą rozumną są mętni i niezrozumiali [...] dzieje się tak dlatego, że [...] chcieli wyjaśnić istotę myślącą przez istotę myślącą, zamiast ją wyjaśniać przez istotę mówiącą” (Tekst francuski z 1801 roku). Konstantin Aksakow pisał (po zadeklarowaniu, że nauka musi przyjąć „tajemnicę życia” jako nieodwołalną daną pierwotną): „Nauka słowa jest dokładnie w tej samej sytuacji [...] kiedy musi się mówić o samym słowie [...] o tej przezroczystej szacie myśli – nauka musi uznać tajemnicę ukazania się słowa – tego nowego świata, który wzniósł się nad światem. [...] słowo jest całe przeniknięte świadomością i powstało wraz z nią. Słowo to świadomość, słowo to człowiek” (Tekst rosyjski z 1860 roku w przekładzie autora). ****** The Linguistic Theory of Speech. Preliminaries The monograph presents a unique philosophical – logical concept of a natural language by an eminent philosopher and linguist Andrzej Bogusławski. The author offers a preliminary stratification of language responses with particular reference to base responses.