Ludzie i zwierzęta (Pongo. Tom 6)

Tom Ludzie i zwierzęta jest ważnym głosem w toczącej się od kilku lat w polskiej nauce debacie o istniejących i nowych sposobach mówienia i myślenia o zwierzętach. Książka przedstawia różne perspektywy, zarówno bardziej tradycyjne, jak i bardziej awangardowe. Autorzy do współpracy zaprosili przedstawicieli kilku dyscyplin, m.in. socjologii, filozofii, literaturoznawstwa, antropologii, kulturoznawstwa i historii. Szczególnie zależało im na wydobyciu perspektywy historycznej polskich studiów nad zwierzętami, cieszącej się najmniejszą popularnością. Jednocześnie w sposób krytyczny przyglądają się także ujęciom antropocentrycznym – niewątpliwie wciąż dominującym – i propozycjom próbującym przekroczyć antropocentryzm, które dopiero zadamawiają się w polskiej humanistyce. Gdy dawniej kładliśmy nacisk na odmienność między nami a zwierzętami, dziś, w dążeniu do wykazania ciągłości i w konstruktywistycznym podejściu do granic świata ludzkiego, przeciągamy zwierzęta na naszą stronę, ludzką. […] Próba przenoszenia naszego samorozumienia na rozumienie zwierząt jest równie antropocentryczna jak procedura twardo oddzielająca zwierzęta od ludzi. Tak się jednak składa, że żadnym innym samorozumieniem nie dysponujemy, a dostęp do samorozumienia i rozumienia relacji z nami, jakie mogłyby mieć zwierzęta, również uzyskać możemy jedynie za pośrednictwem własnych narzędzi poznawczych i komunikacyjnych. Filozoficznie rzecz biorąc, sytuacja jest beznadziejna i skazani jesteśmy na antropocentryzm. Ze wstępu Marty Bucholc ********* People and animals. Pongo. Volume VI The book presents various approaches to talking and thinking about animals existng in Polish science, both more traditional and more avant-garde. The authors show the problem from the perspective of sociology, philosophy, literary studies, anthropology, cultural studies and history. They critically scrutinize both the still dominant anthropocentric approaches and proposals that try to transcend anthropocentrism, which are only beginning to settle down in Polish humanities.