Instytucje ochrony prawnej w wybranych państwach pozaeuropejskich

Autorka monografii nie stawia przed sobą zadania analizy miejsca instytucji ochrony praw i wolności obywatelskich w systemie politycznym, ograniczając się do opisu rozwiązań organizacyjnych. Stanowi on dogodny punkt wyjścia dla dalszych, pogłębionych teoretycznie i empirycznie badań porównawczych. Główną zaletą pracy jest geograficzny zasięg rozważań i objęcie opisem także i tych państw, które rzadko przyciągają uwagę prawników czy politologów – jak np. państwa basenu Morza Karaibskiego, Afryki Subsaharyjskiej lub Oceanii. W sumie otrzymujemy deskrypcję kompletną, z której wyłączona została jedynie Europa, stosunkowo dobrze opisana w literaturze. Pozwala ona na porównanie rozwiązań stosowanych w rozwiniętych demokracjach (USA, Kanada, Australia, Nowa Zelandia, Japonia, Izrael), „kulejących” demokracjach (Brazylia, Indie, Gruzja) i mniej lub bardziej zaawansowanych autokracjach (Rosja, Turcja, Iran, Irak, Filipiny, Wenezuela).. Systemy ochrony prawnej przyjęte w poszczególnych państwach zostały opracowane według określonego schematu, obejmującego reprezentatywne instytucje tego rodzaju i według logicznej kolejności. Uwzględniono więc: organy wymiaru sprawiedliwości (sądy), instytucje kontroli konstytucyjności prawa, instytucje egzekwujące odpowiedzialność konstytucyjną, instytucje ombudsmana, organy kontroli państwowej oraz inne instytucje ochrony prawnej. Autorka omówiła obowiązujące w konkretnych państwach systemy władzy sądowniczej, strukturę i kompetencje sądów, statusy sędziów, sądownictwo konstytucyjne lub inne organy powołane do kontroli konstytucyjności prawa, sądy wojskowe, specjalne (np. sądy wyborcze w Chile), organy związane z sądownictwem, a także procedury egzekwowania odpowiedzialności konstytucyjnej, instytucję ombudsmana, inne organy powołane do ochrony praw człowieka i obywatela, organy kontroli państwowej (np. Izby Obrachunkowe), prokuraturę, adwokaturę. Przyjęta systematyka prowadzenia rozważań jest tą optymalną do prezentacji rozwiązań w poszczególnych państwach, decyduje o przejrzystości i czytelności tekstu, także ułatwia przeprowadzenie komparatystyki opisywanych instytucji i rozwiązań.