Idealizm a pragmatyzm współczesnego miasta

Celem tego opracowania jest zaprezentowanie wybranych nurtów filozoficznych, które miały lub mają wpływ na kształtowanie się miast. Autorka poszukuje związku pomiędzy koncepcją zastosowania idealizmu i pragmatyzmu we współczesnych miastach, które są także lokalnymi rynkami nieruchomości. Opierając się na założeniach tych dwóch wspomnianych nurtów, dokonano egzemplifikacji zastosowań idei innowacyjnych miast we współczesnym świecie. Wnioski wypływające z rozważań wskazują na wielowymiarową specyfikę miast, których rozwój jest determinowany nie tylko idealizmem i pragmatyzmem, ale również nowymi trendami i postępującym rozwojem nowoczesnych technologii. W drugiej części opracowania dokonano prezentacji zawartości pozostałych rozdziałów. Słowa kluczowe: idealizm, pragmatyzm, filozofia, miasto Idealizm i pragmatyzm to słowa wieloznaczne, inaczej rozumiane w nauce, a inaczej w życiu codziennym. Najogólniej rzecz ujmując, w filozofii idealizm to pogląd, zgodnie z którym to, co obserwujemy swoimi zmysłami nie obejmuje całości. Więcej – idealizm uznaje ducha za czynnik pierwotny w stosunku do materii. Pozostaje więc w sprzeczności do materializmu. Idealizm na co dzień to oddanie się wzniosłym, a często nierealnym, niemożliwym do urzeczywistnienia ideałom. Stąd też jeśli słyszymy o kimś, że jest idealistą, to mamy wrażenie, że „buja on w obłokach”. Przeciwieństwem takiego idealizmu jest pragmatyzm, rozumiany jasko twarde trzymanie się realiów w ocenie stanu faktycznego zjawisk, struktur, procedur czy – szerzej rzecz ujmując – rzeczywistości. Co więcej, pragmatyk to ktoś, kto na podstawie takiej oceny rzeczywistości podejmuje działania, które gwarantują skuteczność, czyli osiągnięcie zaplanowanych rezultatów: tak, jak to czyni m.in. Profesor Marek Bryx. Jest jednak pragmatyzm także nurtem filozoficznym, który uzależnia prawdziwość twierdzeń od ich praktycznych skutków. Podkreśla także rolę praktyki i doświadczenia w poszukiwaniu prawdy. Zarówno filozoficzne, jak i codzienne podejście do tych pojęć objawiają się na rynku nieruchomości i w poglądach towarzyszących jego rozwojowi. Poszukując związku pomiędzy koncepcją zastosowania idealizmu i pragmatyzmu we współczesnych miastach, które są także lokalnymi rynkami nieruchomości, należy przytoczyć istotne w tym obszarze idee charakteryzujące te dwa nurty filozoficzne. Idealizm odnosi się do bytu i poznania, zakładając przy tym pierwotność ducha, idei, świadomości i rozumu oraz wtórność materii, przeciwstawiając się przy tym materializmowi. W myśl nurtu idealistycznego rozważano, czy wszelki byt (czyli materia – np. człowiek, droga, mieszkanie) istnieje niezależnie od ludzkich przeżyć fizycznych, czy też jest z nimi tak związany, że bez nich nie istnieje. Pojawiało się m.in. pytanie o to, czy społeczeństwo istnieje dlatego, że ludzie myślą, że istnieje, czy też jego byt jest niezależny od tego, co ludzie o nim myślą1. Analogicznie można byłoby postawić pytanie, czy jednostka osadnicza, jaką jest wymarłe miasto (np. Bodie w USA, Hashima Island w Japonii, Craco we Włoszech, Mandu w Indiach, Plymouth w Montserrat, Kijōng-dong w Korei Północnej czy Prypeć w Ukrainie) istnieje dlatego, że jej mieszkańcy tak myślą, czy istnieje niezależnie od tego, co (byli) mieszkańcy o niej sądzą.