Kategoria bezpieczeństwa w prawnym wymiarze Unii Europejskiej

Bezpieczeństwo sensu largo, odnoszące się do funkcji wewnętrznej i zewnętrznej państwa, to bez wątpienia kategoria wieloznaczna, której wieloaspektowość nie sprzyja możliwości jednoznacznego zdefiniowania. Generalnie można stwierdzić, że bezpieczeństwo jest stanem wolnym od groźby użycia siły w układzie zewnętrznym, ale jest ono także stanem zabezpieczenia praw osobom fizycznym i prawnym, związanym z określonym terytorium. Poczucie braku bezpieczeństwa w układzie zewnętrznym i wewnętrznym wiąże się z poczuciem zagrożenia, odnoszącego się do niepewności w stosunku do przysłowiowego „dzisiaj” i „jutra”. Bezpieczeństwa nie można traktować selektywnie, bowiem poczucie bezpieczeństwa państwa czy obywatela, to wypadkowa wielu działań i regulacji. Należy również pamiętać, że wieloaspektowo pojmowane bezpieczeństwo jest kategorią ewoluującą. Bezpieczeństwo w odniesieniu do zakresu i przedmiotu, w historii wielokrotnie ulegało zmianom. Nie będąc kategorią statyczną, zawsze jednak współuczestniczyło w budowaniu konkretnej pozycji państwa. Ewoluujące instytucjonalnie państwo, od zarania dziejów swoje bezpieczeństwo w wymiarze zewnętrznym zapewniało poprzez różnego rodzaju układy, sojusze. Bez wątpienia, jednym z powodów powoływania organizacji międzynarodowych o charakterze rządowym była i jest potrzeba urzeczywistnienia realnego bezpieczeństwa w wymiarze zbiorowym, które w konsekwencji, w ostatecznym rozrachunku gwarantowało bezpieczeństwo poszczególnym państwom współtworzącym sformalizowaną formę współpracy, jaką jest organizacja międzynarodowa. Ta myśl, z różnym natężeniem, nie była i nie jest obca wcześniej Wspólnotom, obecnie Unii Europejskiej. W wymiarze wewnętrznym, politycznym, jest to pogłębiająca się integracja, odnosząca się do wspólnoty bezpieczeństwa, w wymiarze rzeczywistym, funkcjonalnym – Wspólna Polityka Za-graniczna i Bezpieczeństwa. Generalnie, bezpieczeństwo w Unii Europejskiej to między innymi wspólna polityka odnosząca się do handlu i pomocy, to również na przykład instytucja Europejskiego Nakazu Aresztowania, to nadzorowanie granic, to zarządzanie kryzysowe, to bezpieczne instytucje, to optyka bezpiecznego regionu. W tym właśnie kontekście, odnoszącym się do podstawowego suwerennego podmiotu prawa międzynarodowego, jakim jest państwo, prezentowane są zamieszczone w niniejszej monografii poszczególne opracowania.