Strategie "ja" (po)romantycznego w poezji polskiej XIX-XXI wieku. Część 1: Studia i szkice. Część 2: Rozmowy

U początków projektu Strategie ”ja” (po)romantycznego w poezji polskiej XIX-XXI wieku, rezultatem którego jest niniejsza publikacja, stała nieodmiennie powracająca myśl, że zaskakująco wiele - wbrew diagnozom radykalnie separującym poezję romantyczną od jej dwudziestowiecznych realizacji - łączy poetyckie dykcje na przestrzeni ostatnich dwóch stuleci. Koncentrujemy się na fundamentalnym wymiarze tekstu, który jednocześnie poza tekstowość wykracza. Ten wymiar wyznacza podmiot rozumiany zarówno zgodnie z poetyką strukturalistyczną jako kategoria immanentna wypowiedzi, jak i poststrukturalistycznie - rozpatrywany w ujęciu antropologicznym i kulturowym. Szeroka formuła podmiotowości, nietożsama z abstrakcyjną ideą filozoficzną, lecz istniejąca poprzez wielość jednostkowych realizacji, jest dla nas kategorią centralną i nadrzędną, służącą wydobyciu ciągłości procesu historycznoliterackiego (a nawet szerzej - kulturowego), trwającego w poezji polskiej nieprzerwanie od romantyzmu do dzisiaj. W naszym projekcie uznajemy romantyzm za jedną z początkowych faz nowoczesności, w której pojawiają się i dochodzą do głosu konstytutywne dla niej przeświadczenia o nieprzejrzystości świata, podmiotu i języka, podejmowane następnie w duchu rewizjonistycznym przez (po)romantyków. Szkice pomieszczone w pierwszej części niniejszej publikacji i rozmowy inspirowane wspólnymi lekturami kilku ważnych dla nas książek, składające się na część drugą projektu, tworzą dopełniającą się, dialogiczną całość, wzajemnie do siebie odsyłają, podejmując te same kwestie w różny sposób je oświetlają, nierzadko także wchodząc z sobą w spór. Tym samym otwierają przestrzeń do stawiania dalszych pytań, do krytycznego czytania następnych tekstów i do odkrywania innych perspektyw, które ujawnią dziś jeszcze nieznane miejsca wspólne przeszłości i teraźniejszości. Mamy nadzieję, że nasza propozycja stanie się inspiracją do podjęcia kolejnych rewizjonistycznych lektur, wydobywających fundamentalne znaczenie romantycznej tradycji, w jej najbardziej rewolucyjnej wersji - tej dotyczącej nowego paradygmatu poznawczego i estetycznego oraz nowego modelu antropologicznego.