Res publica est res populi. Myśl polityczno-prawna Marka Tulliusza Cycerona

Cyceron w księdze piątej De re publica pesymistycznie ocenia otaczającą go rzeczywistość – jego zdaniem myśl Enniusza moribus antiquis res stat Romana virisque („obyczajami dawnymi i ludźmi wielkimi Rzym stoi”) w żaden sposób nie oddaje rzeczywistości politycznej późnej republiki, ale w przekonaniu Arpinaty nie znaczy to wcale, że mądrość zawarta w tej frazie się zdezaktualizowała. W swej refleksji polityczno-prawnej wskazuje więc drogę do naprawy rzeczypospolitej, w której dawne obyczaje i wybitni mężowie odgrywają kluczową rolę. Czyni to w dialogach De re publica i De legibus poprzez prezentację trzech modeli – najlepszego ustroju, najlepszego obywatela oraz najlepszych praw. Już prima facie widać, że wyróżnione kategorie są głęboko współzależne. Zarówno obywatele, jak i prawa winny być użytecznymi dla rzeczypospolitej, a więc powinny chronić i zabezpieczać najlepszy ustrój.