100 lat optyki na Uniwersytecie Warszawskim (1921-2021)

Publikacja związana z jubileuszem 100-lecia fizyki na Uniwersytecie Warszawskim, opisująca dzieje optyki na tej uczelni od roku 1921, gdy Stefan Pieńkowski założył przy ul. Hożej 69 w Warszawie Zakład Fizyki. Autor relacjonuje gwałtowny rozwój badań i znaczące odkrycia w tej dziedzinie w okresie międzywojennym, kiedy ośrodek ten zdobył sławę jako światowe centrum luminescencji molekularnej i spektroskopii atomowej przyciągające do Warszawy uczonych z całego świata. Odbudowany po II wojnie światowej zyskał nowe oblicze, gdy do badań struktury atomów i cząsteczek oraz zderzeń atomowych zastosowano lasery. Dzięki fascynującym odkryciom obecne zakłady optyczne istniejące w strukturze Wydziału Fizyki UW stanowią cenione na świecie nowoczesne centrum fizyki optycznej, w tym optyki nieliniowej, optyki fourierowskiej, plazmoniki i technologii kwantowych. Wybitne osiągnięcia najmłodszej generacji optyków pozwalają wyrazić nadzieję, że po latach Pasteura 5 zyska taką samą sławę jak legendarna Hoża 69. Gdy w roku 1929 przyjechałem do Warszawy, nie wierzyłem własnym oczom. W młodym instytucie na Hożej znalazłem wspaniałe laboratoria, gdzie praca wrzała dniem i nocą. […] Nigdy dotąd nie spotkałem tak zgranego ducha zespołowości i takiej gorączki twórczej. (Prof. Pol Swings, Uniwersytet w Liége, we wspomnieniach z okresu pisania pracy doktorskiej na Hożej) Zakład fizyki doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego ze względu na bogate wyposażenie zajmuje obecnie jedno z pierwszych miejsc w Europie. Rzuca się w oczy zwłaszcza wyposażenie optyczne. (Prof. Siergiej I. Wawiłow, Instytut Fizyki im. Lebiediewa w Moskwie, po wizycie na Hożej w maju 1935 roku) Warszawa [Hoża] […] jest jednym z głównych centrów badań luminescencyjnych. (Prof. Peter Pringsheim, Université Libre w Brukseli, w uzasadnieniu wyboru Warszawy jako miejsca Międzynarodowego Kongresu Fotoluminescencji w 1936 roku, wygłoszonym podczas ceremonii otwarcia tej uroczystości) ****** 100 Years of Optics at the University of Warsaw This publication is related to the centenary of physics at the University of Warsaw. It describes the history of optics at the university since 1921, when Stefan Pieńkowski founded the Division of Physics at 69 Hoża Street in Warsaw. The author reports on the rapid development of research and significant discoveries in this field in the interwar period, when the Division of Physics earned a reputation as a world centre for molecular luminescence and atomic spectroscopy, attracting scientists from all over the world to Warsaw. Rebuilt after World War II, it got a new image when lasers were used for studies on the structure of atoms and molecules as well as atomic collisions. Today, it has become an internationally recognised modern centre for optical physics, including nonlinear optics, Fourier optics, plasmonics and quantum technologies.