Choinka w kulturze polskiej. Symbolika drzewka i ozdób

Bożonarodzeniowa choinka i jej ozdoby są znakami symbolicznymi o wieloplanowych sensach, różnorodnej motywacji i funkcjach. Współczesny Polak przypisuje im przede wszystkim funkcje estetyczne. Jednakże odgrywają one również rolę przedmiotów o funkcji religijnej, w pierwszym rzędzie związanych z chrześcijaństwem, gdyż świąteczna jodełka stała się symbolem narodzenia Chrystusa oraz rajskich drzew. Zwyczaj choinki powstał zarazem z ludowych obyczajów o funkcji magicznej, dlatego świąteczna jodełka i jej detale zachowały i tę najbardziej archaiczną funkcję. Jest więc choinka drzewkiem ofiarowanym Bogu i przodkom w zamian za błogosławieństwo, urodzaj, obfitość, zdrowie i szczęście w miłości. Chroni dom i jego mieszkańców przed działaniem złych duchów.

Ubrane zielone drzewko staje się więc jedną z licznych w kulturze europejskiej i pozaeuropejskiej konkretyzacji drzewa kosmicznego i drzewa życia. Te i wiele innych znaczeń opisuje autorka w książce-leksykonie symboliki choinkowej. Książka rekonstruuje sposób potocznego myślenia współczesnego Polaka przez pryzmat jego wyobrażenia bożonarodzeniowej choinki wedle zasady: „pokaż mi swoją choinkę, a powiem Ci, kim jesteś”. Pisząc o tradycyjnej i współczesnej choince, odtworzono więc nie tylko obraz choinki, ale także portret jej kreatora, skupiając się na zasadniczym dla humanisty zagadnieniu: jakimi wartościami kieruje się współczesny Polak, definiując swoje miejsce w świecie.